महात्मा गांधी जयंतीनिमित्त प्रश्नमंजुषा

 महात्मा गांधी जयंतीनिमित्त प्रश्नमंजुषा 

राष्ट्रपिता महात्मा गांधी जीवनकार्य 

जलासुरक्षा उपक्रम 9 वी /10 वी

 

                                                                जलशिक्षण - उपक्रम   जलचक्र

 

उपक्रमाचे नाव : जलचक्राच्या प्रतिकृतीतून जलचक्र समजून घेणे.

उपक्रमाचा उद्देश  :

जलचक्र म्हणजे काय समजून घेणे .

पृथ्वीवरील जल व त्याची रूपे कोणती ते समजून घेणे .

महत्त्व पृथ्वीवर पाणी हे बर्फ, बाफ, द्रव अशा सर्व रूपात असते. सूर्याच्या उष्णतेमुळे पाण्याचे वाफेमध्ये रुपांतर होण्याचे कार्य अखंडपणे चालू असते. याच
वाफेचे पुढे पावसामध्ये रूपांतर होण्याची जलचक्राची प्रक्रिया प्रतिकृतीतून समजावून घेणे.

उपक्रमासाठी नियोजित कालावधी  : २ ते ७  दिवस

 

साहित्य व उपकरणे :

पांढरा कार्डशीट पेपर, आवश्यक तैलरंग, पेन्सिल, पट्टी.

उपक्रमाची कार्यपद्धती : १) जलचक्राची प्रक्रिया समजून घेण्यासाठी जलचक्राच्या आकृतीची निवड केली. २) सर्वप्रथम पांढरा कार्डशीट कागद घेतला. त्यावर जलचक्राची आकृती काढण्यास सुरुवात केली. ३) प्रथम समुद्राच्या पाण्याचे होणारे बाष्पीभवन आकृतीत दाखवले. ही पाण्याची वाफ आकाशात वर वर जाताना दाखवली. ४) ही वाफ वर गेल्यावर त्याचे एकत्रित जे ढंग तयार होतात ते  दर्शविले. ५) वातावरणात उंच गेलेले ढग वाऱ्याबरोबर वाहत असताना पर्वतामुळे अडवले जातात व त्या भागात पाऊस पडल्याचे दाखवले.

 ६) जमिनीवर पडणारे पाणी वाहत त्याचे ओहळ, झरे, नदी यात रूपांतर होते ते चित्रस्वरूपात दाखवले.

७) काही प्रमाणात पाणी जमिनीत झिरपते. त्यामुळे भूजल पातळी दाखवली.

८) नदी पुढे वाहत जाऊन समुद्राला मिळते ते दाखवले.

९) अशा चक्राकार प्रवासाला समजण्यासाठी आकृतीमध्ये दिशा दाखवल्या.

१०) अशा प्रकारे प्रतिकृतीतून जलचक्र समजून घ्यायचा प्रयत्न केला.

 जलसुरक्षा जलचक्र उपक्रम

https://youtu.be/H53OwwObZNE

उपक्रम करीत असताना स्पष्ट झालेल्या संकल्पना :

सूर्याच्या उष्णतेमुळे समुद्राच्या पाण्याची वाफ होते. त्या वाफेचे वर गेल्यावर दग होता हे ढंग वाऱ्याबरोबर वाहत जाऊन पर्वतरांगांनी अडवले जातात व त्यातील पाणी पावसाच्या रुपात खाली येते. तेच पाणी नदी, नात्यांतून समुद्रास मिळते हे अविनाशी जलचक्र आहे.

नवीन काय शिकलात?

 जलचक्र म्हणजे समुद्राचे पाणी शुद्ध करून त्याचे भूजलावर पुनर्भरण करणे. हे जलचक्र पृथ्वीवरील जीवसृष्टीच्या अस्तित्वासाठी अनिवार्य आहे.

निष्कर्ष :

 पृथ्वीवर अस्तित्वात असलेले पाणी हे सतत एका स्वरूपातून दुसऱ्या स्वरूपात रूपांतरीत होते. म्हणजेच पाण्याची वाफ व पुन्हा पाणी असे हे अविनाशी चक्र अखंडपणे वातावरणात चालू असते.

उपक्रमाविषयी आपले मत / अनुभव लिहा. : जलचक्राची प्रतिकृती तयार करताना जलचक्राची प्रक्रिया व तिचे उपयोग लक्षात आले. पाण्याच्या पुनर्वापरालाच जलचक्र म्हणतात.

पालकांची मदत : जलचक्राची सखोल माहिती मिळण्यासाठी पालकांच्या मदतीने इंटरनेटवरुन माहिती गोळा केली. प्रतिकृती तयार करताना पालकांची मदत झाली.

 

पालकांचे मत : पालकांच्या मते जलचक्राची माहिती ही मुलांना असणे गरजेचे आहे. त्यामुळे मुलांना पाण्याचे वहन वेगवेगळ्या स्त्रोतातून कशा प्रकारे होते हे समजते. पाणी हे नवीन तयार होत नसून ते एका रूपातून दुसऱ्या रूपात जात असते हे समजते. त्यामुळे पाण्याचा जपून वापर करावा मुलांना समजते.

सहकार्य घेतलेल्या व्यक्ती : पालक, शिक्षक, वर्गमित्र,बहिण ,भाऊ ...

 

वापरण्यात आलेल्या संदर्भ साहित्याची यादी  :

१) जलसुरक्षा पुस्तक २) इंटरनेट ३) विकिपीडिया .......

 शिक्षकांचा अभिप्राय 

स्वाक्षरी व दिनांकासह

 आवश्यक  साहित्य  अभ्यासा 👇👇👇👇👇

जलसुरक्षा उपक्रम / प्रकल्प  इयत्ता 9वी / १०वी  pdf

 

जलसुरक्षा उपक्रम / प्रकल्प गुणदान तक्ता pdf  येथे मिळेल 

 

जलसुरक्षा गुणदान व श्रेणीकशी द्यावी   येथे पहा 

पर्यावरण व परिसंस्था जलशिक्षण  १०वी  

जलचक्र जलसुरक्षा 9वी

जलसुरक्षा पाऊस व पावसाचेप्रकार

जागतिक हृदय दिवस (World Heart Day)

 

जागतिक हृदय दिवस (World Heart Day)

 

हृदयविकारासंबंधित जनजागृती करण्याचा दिवस म्हणून २९ सप्टेंबर हा दिवस दरवर्षी जगभरामध्ये साजरा करतात. या दिवसाला जागतिक हृदय दिवस असे संबोधतात. या उपक्रमामध्ये हृदयविकाराचे प्रतिबंधात्मक उपाय आणि या विकाराचा जागतिक पातळीवर होणारा परिणाम यांचा समावेश होतो.

जागतिक हृदय संघटना (World heart Federation, WHF) आणि जागतिक आरोग्य संघटना यांच्या संयुक्त विद्यमाने जागतिक हृदय दिवसाला मान्यता मिळाली (१९९९). जागतिक हृदय संघटनेचे अध्यक्ष (१९९७-९९) आंतोनियो लुना (Antonio Bayes de Luna) यांच्या संकल्पनेतून हा वार्षिक उपक्रम राबवण्यात आला.

उपक्रमाच्या सुरुवातीला सप्टेंबर महिन्यातील अखेरचा रविवार हा जागतिक हृदय दिवस म्हणून ठरवण्यात आला. त्यानुसार २४ सप्टेंबर २००० रोजी जागतिक हृदय दिवस प्रथमच साजरा केला गेला. सन २०११ पासून २९ सप्टेंबर हा जागतिक हृदय दिवस म्हणून घोषित करण्यात आला.

शिष्यवृत्ती परीक्षा सराव पेपर

जागतिक आकडेवारीनुसार हृदयविकार हे मृत्यूचे प्रमुख कारण आहे. अधिकतर व्यक्ती हृद् रोहिणी विकार किंवा हृदयविकाराचा झटका आल्याने मरण पावतात. असंतुलित आहार, व्यायामाची कमतरता, धूम्रपान, मधुमेह, उच्च रक्तदाब, स्थूलता, हवाप्रदूषण ही हृदयविकाराची महत्त्वाची कारणे आहेत.

हृदयविकारासंबंधित माहिती तसेच प्रतिबंधात्मक उपाय यांबद्दल चर्चा, फलक किंवा माहिती पत्रिका यांद्वारे २९ सप्टेंबर या दिवशी जनजागृती केली जाते. आंतरराष्ट्रीय हृद् रोहिणी संशोधन संस्था आणि वैद्यकीय समूहांद्वारे शास्त्रीय बैठक आणि चर्चा आयोजित केल्या जातात. तसेच जागतिक हृदय ‍दिवसानिमित्त शैक्षणिक कार्यक्रम आणि आरोग्य शिबिरे घेतली जातात. संतुलित आहार, व्यायाम यांद्वारे हृदयविकाराला प्रतिबंध होऊ शकतो, याबाबत माहिती दिली जाते.

मराठी म्हणी अर्थासह

प्रत्येक वर्षी जागतिक हृदय संघटनेद्वारे कार्यक्रमाची रूपरेखा (Theme) उद्धृत केली जाते. प्रथम वर्षी  शारीरिक सक्रियता (Physical activity) या रूपरेषेला अनुसरून जनसामान्यांमध्ये माहितीचा प्रसार करण्यात आला. २००३ मध्ये ‘स्त्री आणि हृदयविकार’ ही रूपरेषा ठरवण्यात आली. याद्वारे स्त्रियांमध्ये उद्भवणाऱ्या हृदयविकाराची कारणमीमांसा आणि उपचार यांबाबत माहिती देण्यात आली. २००८ मध्ये ‘हृदयविकाराची शक्यता’ याचे मोजमापन करण्याबाबत (Know your risk)  रूपरेषा आखण्यात आली. याद्वारे व्यक्तिसापेक्ष हृदयविकार होण्याच्या संभावनांचे मूल्यमापन करण्यात आले. २०१९ मध्ये स्वत:च्या आणि इतरांच्या हृदयाची काळजी घेण्याबाबत (My Heart, Your Heart) रूपरेषा योजण्यात आली. अशा पद्धतीने संतुलित वजन, निरोगी हृदयासाठी आवश्यक जीवनशैली तसेच व्यवसायाच्या ठिकाणी हृदय निरोगी राखण्यासाठी पूरक वातावरण निर्मिती अशा अनेक महत्त्वपूर्ण रूपारेखांना वाहिलेले कार्यक्रम देखील जागतिक हृदय दिवस या दिवसाच्या निमित्ताने आखण्यात येतात. 

सदर पोस्ट प्रचार आणि आरोग्य विषयक प्रसार यासाठीच

 सौजन्य विकिपीडिया

हिंदी दिन/ राष्ट्रभाषा दिवस भाषण

 हिंदी दिवस

        भारत जो विविधता से भरा है, और कई भाषाएँ बोली जाती हैं, हिंदी भाषा, जो सभी द्वारा समझी और स्वीकार की जाती है, अब व्यवसाय के लिए एक सामंजस्यपूर्ण भाषा के रूप में महत्वपूर्ण हो गई है। 14 सितम्बर 1949 को संविधान समिति ने हिन्दी को राष्ट्रभाषा बनाने का निर्णय लिया। इसलिए इस दिन को हिंदी दिवस के रूप में मनाया जाता है।

        हिन्दी भाषा मूलतः सरल, मधुर एवं बोधगम्य है। इसलिए लोग उसे पसंद करते हैं. सिनेमा की दुनिया ने एक तरह से हिंदी भाषा के विकास में मदद की है। हिंदी फिल्मों ने लोगों के लिए हिंदी भाषा बोलना और समझना आसान बना दिया है। आज हर विधा में हिंदी शब्दावली का निर्माण हो चुका है। विभिन्न संस्थाओं का प्रशिक्षण हिन्दी में प्रारम्भ हो गया है। बैंकिंग, वाणिज्य, प्रशासन, सांख्यिकी, अंतर्राष्ट्रीय मामलों और कंप्यूटर पर कई पुस्तकें अब हिंदी भाषा में उपलब्ध हैं। आज कार्यालय का 75 प्रतिशत कार्य हिन्दी में होता है।

        बीबीसी और टी के हिंदी कार्यक्रम में. वी चैनल पर हिंदी कार्यक्रमों में 60% की बढ़ोतरी हुई है। इसी प्रकार अब अनेक हिन्दी पत्र-पत्रिकाएँ प्रकाशित होती हैं। ऐतिहासिक, पौराणिक या वैज्ञानिक घटनाओं के धारावाहिक अधिकतर हिन्दी में प्रसारित किये जाते हैं। दूसरे शब्दों में यह कहना होगा कि राष्ट्रभाषा हिन्दी भारत के कोने-कोने तक पहुंच चुकी है और सभी को पसंद है।

 मराठी  भाषा   दिवस भाषण 

        आजादी के इन 50 वर्षों में हिंदी भाषा विदेशों तक पहुंच चुकी है। 1977-78 में तत्कालीन विदेश मंत्री श्री. अटल बिहारी वाजपेयी ने संयुक्त राष्ट्र में हिंदी में भाषण देकर सभी को चौंका दिया था. विश्व में हिंदी बोलने वाले तीसरे, अंग्रेजी बोलने वाले दूसरे और चीनी बोलने वाले पहले स्थान पर हैं। वर्तमान में अनेक भारतीय श्रीलंका, मलेशिया, बर्मा, फिजी, सिंगापुर आदि में रहते हैं। जगह पर बस गए हैं. वे अधिकतर उत्तर भारतीय हैं और अधिकतर हिन्दी भाषा का प्रयोग करते हैं। वर्तमान समय में विश्व के 125 से अधिक विश्वविद्यालय हिन्दी का अध्ययन-अध्यापन अथवा शोध कार्य कर रहे हैं।

 स्वातंत्र्य दिन  विशेष उपक्रम 

        राष्ट्रभाषा प्रचार समिति हिंदी के प्रचार-प्रसार के लिए देश-विदेश में हिंदी परीक्षाएं आयोजित करती है। 1971 में, केंद्रीय समिति ने एक व्यापक कार्यक्रम चलाया, जिसमें एक हिंदी पुस्तकालय की स्थापना, उच्च शिक्षा के लिए छात्रवृत्ति शब्दकोशों का प्रकाशन, हिंदी शिक्षकों की नियुक्ति और प्रदर्शनी शामिल थी। नेपाल में एक विशाल हिंदी पुस्तकालय का निर्माण किया जा रहा है। इस प्रकार देखा गया है कि देश-विदेश में हिन्दी भाषा का अच्छा प्रचार-प्रसार हुआ है। क्षेत्रीय भाषा और राष्ट्रभाषा का विकास एक दूसरे का पूरक है। इस हिंदी दिवस पर 'एक हृदय हो भारत जननी' के संदेश के साथ राष्ट्रीय एकता हासिल की जानी चाहिए।

मराठी भाषण  हिंदी दिन 

हिंदी दिन/ राष्ट्रभाषा दिवस

 

हिंदी दिन

 

       विविधतेने नटलेल्या व विविध भाषा बोलल्या जाणाऱ्या भारतामध्ये सर्वांना समजणारी व सर्वमान्य झालेली हिंदी भाषा ही आता व्यवहारासाठी सुसंवादी भाषा म्हणून महत्त्वाची ठरली आहे. दिनांक १४ सप्टेंबर १९४९ रोजी घटनासमिती द्वारा हिंदी ही राष्ट्रभाषा करावी हा निर्णय घेण्यात आला. त्यामुळे हा दिवस हिंदी दिन म्हणून पाळण्यात येतो.

       हिंदी भाषा मुळात सरळ, मधुर व सुबोध आहे. त्यामुळे जनसामान्यांना ती आवडते. सिनेमा जगताने हिंदी भाषा विकासात एक प्रकारे मदतच केली आहे. हिंदी सिनेमांमुळे लोकांना हिंदी भाषा बोलण्यास व समजण्यासाठी सोपी झाली आहे. आज प्रत्येक ज्ञानशाखेतील हिंदी शब्दावली निर्माण केली गेली आहे. विविध संस्थांचे प्रशिक्षण हिंदीमध्ये होऊ लागले आहे. बँका, व्यापार, प्रशासन, सांख्यिकी, आंतरराष्ट्रीय कारभार आणि संगणक या विषयावरील बरीच पुस्तके आता हिंदी भाषेत उपलब्ध झालेली आहेत. आजची ७५% कार्यालयातील कामे हिंदीतून होताना दिसतात.

       बी.बी.सी. च्या हिंदी कार्यक्रमामध्ये व टी. व्ही. चॅनेलस्वर हिंदी कार्यक्रमांची ६०% वाढ झालेली आहे. त्याचप्रमाणे हिंदी समाचारपत्रके व वृत्तपत्रेही आता खूप निघाली आहेत. ऐतिहासिक, पौराणिक किंवा वैज्ञानिक घटना, प्रसंगांची सिरियल्स दूरदर्शनवरून जास्त करून हिंदीमध्येच प्रसारित केल्या जातात. म्हणजेच राष्ट्रभाषा हिंदी भारताच्या कानाकोपऱ्यात जाऊन पोहोचली व सर्वांना रुचली आहे असेच म्हणावे लागेल.

 मराठी  भाषा   दिवस भाषण 

       स्वातंत्र्याच्या या ५० वर्षांच्या काळात हिंदी भाषा विदेशातही जाऊन पोहोचली आहे. १९७७-७८ साली त्यावेळेचे विदेशमंत्री श्री. अटलबिहारी वाजपेयींनी संयुक्त राष्ट्र संघामध्ये हिंदीमध्ये भाषण करून सर्वांना आश्चर्यचकित केले होते. जगामध्ये हिंदी भाषा बोलणारे लोक तिसऱ्या क्रमांकावर, इंग्रजी बोलणारे दुसऱ्या क्रमांकावर तर चिनी भाषा बोलणारे प्रथम क्रमांकावर आहेत. सध्या बरेच भारतीय लोक श्रीलंका, मलेशिया, बर्मा, फिजी, सिंगापूर इ. ठिकाणी स्थायिक झालेले आहेत. ते बहुधा उत्तर भारतीय आहेत व ते जास्त स्वरूपात हिंदी भाषेचा उपयोग करतात. सध्या जगामध्ये १२५ हून अधिक विश्वविद्यालयातून हिंदी अध्ययन-अध्यापन वा संशोधन चालू आहे.

 स्वातंत्र्य दिन  विशेष उपक्रम 

       राष्ट्रभाषा हिंदीच्या प्रचारासाठी 'राष्ट्रभाषा प्रचार समिती' भारतात व परदेशातही हिंदीच्या परीक्षा आयोजित करते. १९७१ मध्ये केंद्रीय समितीने व्यापक कार्यक्रम हाती घेऊन, हिंदी वाचनालयाची स्थापना, उच्च शिक्षणासाठी शिष्यवृती शब्दकोशांचे प्रकाशन हिंदी शिक्षकांची नियुक्ती व प्रदर्शन असा भरीव कार्यक्रम पार पाडला. नेपाळमध्ये एक विशाल हिंदी पुस्तकालय उभारले जात आहे. अशा प्रकारे हिंदी भाषेचा देशात व परदेशातही चांगलाच प्रचार झालेला दिसून येतो. प्रांतीय भाषा, राष्ट्रभाषेचा विकास एकमेकास पूरक ठरत आहे. या हिंदी दिनी 'एक हृदय हो भारत जननी' चा संदेश घेऊन राष्ट्रीय एकात्मता साधली जावी.

हिंदी  भाषण   /हिंदी  दिन 

#scholarship_registration,शिष्यवृत्ती परीक्षा शाळा रजिस्टेशन

शिष्यवृत्ती परीक्षा शाळा रजिस्टेशन

 

Dr. Sarvapalli Radhakrishnan Speech

 Dr. Sarvapalli Radhakrishnan Speech IN ENGLISH 

 

The spiritual master is Brahmā, the spiritual master is Vishnu, the spiritual master is God and the spiritual master is Maheśvara.

The spiritual master is directly the Supreme Brahman.

MARATHI BHASHN

                     Today is September 5th Teacher's Day. I salute all the teachers on this day. Today is the birthday of former President of India, a teacher and a worshiper of great religion and philosophy. The thoughts of this great philosopher are most thought provoking as a person and as a teacher. Speaking about the importance of teachers, he says that even with well-equipped buildings and resources, they cannot replace ideal teachers.

शालेय भाषणे 

            What exactly is a teacher ? So Shi-Silvan, Ks-Forgiving, K-Kala who have the triple confluence of Shil, Kshama, and Kala, Kartrtva? So the teacher, in fact, the teacher is the architect of millions of minds. Like a potter shaping the clay on a spinning wheel and making pots, the teacher has the same job as an ambassador of India.

             who gave philosophical lessons to the whole world. Let us learn about Sarvapalli Radhakrishnan. He was born on 5 September 1888 in Tirutani, Andhra Pradesh, to a poor family. He spent his childhood in the famous pilgrimage sites of Tirutani and Tirupati. He received his primary and secondary education at a missionary school there. In 1905, he graduated from the Missionary College, Madras with a degree in Philosophy. A. Jhale. In 1908, M.Sc. A. Jhale. For that degree he had written a thesis on Vedanta ethics. He married at the age of sixteen and in 1909 began teaching at the Madras Presidency College to support himself. They teach difficult subjects like philosophy very easily. That is why he became the beloved teacher of the students. He wrote many articles to promote Hinduism. After reading those articles, Western scholars began to praise Radhakrishnan as a 'modern sage' This great thinker took up the profession of teacher and did the sacred work of enlightenment throughout his life.

शिक्षक दिन प्रश्न मंजुषा आकर्षक प्रमाणपत्र मिळवा 

       He remained associated with the famous university somewhere throughout his life. While working as a professor at the University of Calcutta, he was selected as the representative of India to the "International Philosophy Council" held in England in 1926. He later effectively presented Hindu philosophy in many countries.

           He also wanted to study at Oxford University. But circumstances prevented it. But later, seeing his reputation, the University of Oxford invited him to lecture on religion, ethics and philosophy. They wrote many books. He gave priority to education and holy religion in his writings. He wrote Indian Philosophy, which describes the month of Hindu culture and its importance. He translated the Bhagavad Gita from English.

         Radhakrishnan was an efficient administrator. He represented India at the United Nations. In 1952, he became President of UNESCO. In 1949, he was appointed by the Government of India as the first Ambassador of Russia. In 1952, he was appointed as the first Vice-President of independent India. In 1967, he became the second President of India. In 1954, the Government of India conferred on him the highest civilian honour, the Bharat Ratna.

           Radhakrishnan was a great thinker, popular teacher, learned pedagogue, skilled diplomat and administrator. His birthday is celebrated as 'Teacher's Day' in recognition of his lifelong contribution to education. Dr. Radhakrishnan was a bone teacher. To remove distrust in the education sector, Dr. Let us take inspiration from the life work of Radhakrishnan! This great thinker and teacher of India passed away on 17 April

         Friends, we celebrate 'Teacher's Day' because it is an important day in our school life to express our respect for the ideal teacher. We celebrate this day to show respect and gratitude for our relationship with our teachers. That is all I can say about this great thinker and ideal teacher!

                  “Time will stop and look back.

He will put this on your work Mujra"

Good luck with your work!

thank you !

दहावी बारावी परीक्षा वेळापत्रक २०२३/२४

 

दहावी बारावी परीक्षा वेळापत्रक २०२३/२४ 

दहावी बारावी संभाव्य वेळापत्रक २०२३/२४